Jak wspierać dziecko w rozwoju umiejętności pożądanych na rynku pracy?

Wybór zawodu jest obecnie nie lada wyzwaniem. Bezpowrotnie minęły czasy, kiedy od dziecka przygotowywaliśmy się do wykonywania określonego zawodu i zajmowaliśmy się nim całe życie. Coraz częściej mówi się, że w przyszłości normą będzie zmienianie zawodu kilka razy w ciągu życia. Brak stabilności rynku pracy i galopujący rozwój technologii mogą być bardzo stresujące, zwłaszcza dla młodych ludzi, którzy jeszcze nie wiedzą, co chcą robić w życiu i co ich interesuje. Istnieją jednak pewne wskaźniki, które mogą wyznaczyć kierunek, w jakim warto się rozwijać.

Zawody przyszłości

Wśród zawodów, na które będzie zapotrzebowanie za 10-15 lat niewątpliwie znajdują się te powiązane z nowymi technologiami. Mogą to być zarówno zajęcia dotyczące tworzenia nowych technologii, wdrażania ich czy programowania, jak i bezpośrednio z nimi związane, np. w branży medycznej czy transportowej. Oczywiście nie jesteśmy w stanie przewidzieć konkretnych nazw zawodów, jakie będą potrzebne, tak samo jak jeszcze kilkanaście lat temu nie istniało wiele profesji, którymi obecnie trudni się wielu młodych ludzi. Pewne zawody potrzebne będą jednak zawsze. Mowa tutaj np. o wszelkich zajęciach nakierowanych na zdrowie i życie ludzi.

Choć pojawiają się już pierwsi robotyczni chirurdzy, wciąż niezbędny jest w tym procesie człowiek. Dlatego o ile możliwe są zmiany w zakresie wykonywanych obowiązków poszczególnych zawodów, o tyle w najbliższym czasie nie grozi im całkowity zanik. Ze zdrowiem związane są też zajęcia nie tylko medyczne, ale nastawione na polepszenie możliwości organizmu, np. działające w zakresie spowalniania procesu starzenia lub zapewniające wolniejsze zużywanie się tkanek czy ich odbudowę.

Technologie potrafią zastępować człowieka, jednak same również nie są niezawodne. Przez najbliższe lata z pewnością nie zmniejszy się więc zapotrzebowanie na wszystkie osoby zajmujące się naprawą i utrzymywaniem w dobrym stanie urządzeń, systemów łączności itp.

Profesje, które tracą i będą dalej tracić na znaczeniu to te związane z mechaniczną pracą fizyczną. Stosunkowo łatwo jest zastąpić pracowników maszynami, jeżeli praca jest powtarzalna i nieszczególnie precyzyjna. Ale tak jak wiele obowiązków w fabrykach od lat wykonują już tylko maszyny, tak wciąż niezastąpieni są ludzie, którzy nadzorują ich pracę lub odpowiadają za bardziej skomplikowane procesy.

Uniwersalne umiejętności

Zdaniem World Economic Forum, już w 2025 roku najbardziej potrzebnymi umiejętnościami będą analityczne myślenie, aktywne uczenie się, rozwiązywanie problemów, krytyczne myślenie, kreatywność, zarządzanie ludźmi, tworzenie nowych technologii i umiejętne z nich korzystanie, odporność na stres i argumentowanie.- Ze względu na szybkie zmiany na rynku pracy, warto również zmienić podejście do kształcenia i rozwoju kompetencji zawodowych. Zamiast skupiać się tylko na rozwoju umiejętności związanych z konkretnym zawodem, lepiej zwrócić uwagę na rozwój elastyczności psychologicznej i kompetencji, które można wykorzystać na różnych stanowiskach pracy. Niezwykle cennym i ważnym jest stworzenie dziecku przestrzeni do odkrywania i rozwijania swoich talentów oraz pozostawienie mu prawa do dokonywania wyboru profesji, w jakiej chciałoby się realizować zawodowo. Jako rodzice możemy wspierać ogólny rozwój dziecka i jego inteligencji również emocjonalnej, by kiedy wkroczy na wybraną przez siebie ścieżkę zawodową – miało przygotowany odpowiedni grunt, dzięki któremu lepiej będzie radziło sobie ze stresem, z wyzwaniami i nieuchronną zmianą – radzi Karolina Tuchalska-Siermińska, psycholog i ekspertka Novakid, platformy edukacyjnej do nauki języka angielskiego online.

W ostatnich latach kładzie się duży nacisk na rozwój umiejętności miękkich. Umiejętności twarde, takie jak znajomość konkretnych programów czy systemów są bowiem o wiele łatwiejsze do wypracowania, a liczba kandydatów na rynku pracy spełniających takie kryteria może być bardzo duża. W takich sytuacjach przewagę dają właśnie kompetencje miękkie, jak np. chęć i gotowość do nauki, elastyczność oraz umiejętność dopasowania się do różnych środowisk lub zadań czy umiejętność koordynowania i nadzorowania pracy innych ludzi. Nie można pominąć również rozwoju językowego. Choć całkowitą podstawą już od dawna stał się język angielski, nie wszyscy na rynku pracy nim dysponują lub poziom tego języka jest u nich niewystarczający.
– Znajomość angielskiego to na wielu stanowiskach warunek konieczny ze względu na obecność obcojęzycznych współpracowników. Im bardziej popularna staje się praca zdalna, tym zapotrzebowanie na znajomość języków rośnie, ponieważ nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracować z ludźmi z całego świata. Obecnie dostępnych jest wiele narzędzi online do doskonalenia umiejętności językowych, które zachęcają dzieci do aktywnej nauki. Jedną z takich inicjatyw był konkurs organizowany przez platformę Novakid. W ramach nagrody mój syn został ambasadorem marki, co niesamowicie zmotywowało go do dalszej nauki – mówi Weronika, mama 4-letniego Kostka, Małego Ambasadora Novakid w Polsce.

Poza rozwojem językowym, bardzo popularne stały się w ostatnich latach zajęcia z nauki programowania, które nie mają na celu wyszkolić przyszłych programistów, a raczej zaszczepić wśród dzieci umiejętność dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych oraz logicznego myślenia. Są one przydatne w bardzo wielu zawodach, jak również w życiu prywatnym.

Na tej samej zasadzie nawet zajęcia sportowe, które wielu rodziców mogłoby uznać za mało wartościowe w kontekście przyszłego życia zawodowego, mogą nauczyć dziecko współpracy z innymi ludźmi, koordynowania wspólnych działań, wytrwałości czy rozwiązywania konfliktów. Tego typu doświadczenia zebrane w okresie dzieciństwa przekładają się na całą resztę życia, choć czasami zauważenie tych korelacji może być trudne. Jakie zawody będą najbardziej potrzebne w 2035 roku? Niestety to trudno jednoznacznie określić, jednak dbając o ogólny rozwój dziecka na wielu płaszczyznach zapewniamy mu niezbędne podstawy i umiejętności do późniejszego rozwoju w bezpośrednio wybranym przez siebie kierunku.