Bezpieczna antykoncepcja dzięki badaniom genetycznym

Badania genetyczne to profilaktyka, na którą decyduje się coraz więcej Polaków. Kobieta, która zastanawia się nad antykoncepcją hormonalną, również powinna rozważyć ich wykonanie. Przede wszystkim dlatego, że stosowanie antykoncepcji hormonalnej może zwiększać ryzyko wystąpienia niektórych chorób, a badania genetyczne pozwolą temu zapobiec. Na temat antykoncepcji i możliwych powikłań z nią związanych opowie dr n. med. Katarzyna Skórzewska, specjalista ginekolog i endokrynolog

Antykoncepcja hormonalna jest często wybieraną przez kobiety metodą zapobiegania niepożądanej ciąży. Zastosowanie jej powinno być poprzedzone rozważeniem korzyści i wszystkich potencjalnych zagrożeń dla zdrowia kobiety, jakie mogą być z tym związane. Pierwsze tabletki antykoncepcyjne zostały wprowadzone do aptek w 1960 roku w Stanach Zjednoczonych, a w 1961 r. w Wielkiej Brytanii. Niecałe sześć lat później pojawiły się w Polsce. Od tamtego czasu nastąpił niesamowity postęp medyczny w tej dziedzinie. Dzisiaj możemy wybierać spośród kilku różnych rodzajów antykoncepcji hormonalnej

Bezpieczna antykoncepcja – jakie badania wykonać?

Przed zastosowaniem hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych należy wykluczyć przeciwwskazania do stosowania tej metody, między innymi: nowotwory, nadciśnienie tętnicze, znaczną otyłość, zaburzenia krzepnięcia czy choroby wątroby. Dlatego warto, by zostały wykonane następujące badania:

badanie ginekologiczne wraz z badaniem piersi
cytologia, jeżeli nie była wykonywana w ciągu 12 miesięcy
pomiar ciśnienia tętniczego
próby wątrobowe (AST, ALT, bilirubina)
lipidogram
glukoza na czczo

W przypadku kobiet, u których w rodzinie występowała zakrzepica lub przypadki raka piersi, jajnika czy jelita grubego powinno się rozważyć wykonanie dodatkowo badań genetycznych. „Ryzyko rozwinięcia się tych chorób znacząco wzrasta u nosicielek konkretnych mutacji genetycznych. Stosowanie antykoncepcji hormonalnej dodatkowo zwiększa prawdopodobieństwo ich wystąpienia” – wyjaśnia dr n. med. Katarzyna Skórzewska, specjalista ginekolog i endokrynolog z Centrum Medycznego ENEL-MED.
Wykonanie badania genetycznego jest procesem łatwym i szybkim. CM ENEL-MED oferuje możliwość wykonania samodzielnie takiego badania, za pomocą zakupu on-line profesjonalnego pakietu określonych badań genetycznych. Wykonanie testu polega na naniesieniu kilku kropli krwi na specjalną bibułę a następnie odesłaniu ich w przeznaczonym do tego opakowaniu do laboratorium.
Mutacja genów a wzrost ryzyka zachorowania
Szczególne ryzyko wystąpienia groźnych dla życia powikłań podczas stosowania dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej dotyczy kobiet, które mają nieprawidłowy gen warunkujący występowanie trombofilii wrodzonej, czyli rodzinnej predyspozycji do zakrzepicy. Choroba ta może prowadzić do tworzenia się zakrzepów w naczyniach krwionośnych, które będą groźne nie tylko dla zdrowia ale i życia kobiety. Jedną z przyczyn powstawania tego schorzenia są mutacje w genach F2 i F5, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia trombofilii nawet 30-krotnie. Stosowanie dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych u tych kobiet zwiększa to ryzyko ok. 50-krotnie.
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u Polek, u 10% kobiet uwarunkowany dziedziczną mutacją w genie BRCA1. Prawdopodobieństwo występowania raka piersi jest większe u kobiet, które nie ukończyły 35. lat, nigdy nie rodziły i stosują ponad 10 lat antykoncepcję hormonalną. Przyjmowanie hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych u nosicielek mutacji w genie BRCA1 zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi nawet o 80%.
Korzyści z badań genetycznych
Wykonanie badań genetycznych to:

możliwość uzyskania wiedzy na temat swoich predyspozycji genetycznych w danym zakresie
wdrożenie w odpowiednim czasie programu profilaktycznego, który jest dostępny dla wszystkich kobiet, które są nosicielkami danej mutacji genów
możliwość zapobiegania wystąpieniu choroby
możliwość wdrożenia szybkiego leczenia
zwiększenie szansy na pokonanie choroby

Warto więc przed rozpoczęciem przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych wykonać badania genetyczne, które pozwolą określić predyspozycje do określonych chorób, by móc przewidzieć ewentualne ich wystąpienie oraz wprowadzić dedykowane leczenie lub działania profilaktyczne. Występowanie mutacji nie wyklucza możliwości stosowania antykoncepcji, ale dzięki wykonaniu tych badań możemy wybrać metodę najbezpieczniejszą dla naszego zdrowia, aby cieszyć się nim jak najdłużej.