Jak wybrać odpowiedni młynek do kawy?

Wśród koneserów i kawowych ekspertów, którzy często spierają się w różnych kwestiach, są zasadniczo zgodni co do jednego: najważniejszym urządzeniem w arsenale każdego, komu zależy na smaku naparu powinien być dobry młynek do kawy. Jednak dla początkujących jego wybór może być zadaniem niezwykle przytłaczającym. Ceny młynków zaczynają się od kilkudziesięciu złotych a kończyć się mogą nawet na… kilkunastu tysiącach! W tym poradniku nie chcemy podawać definitywnych odpowiedzi w rodzaju „młynek x jest najlepszy”, potrzeby poszczególnych osób mogą się bowiem różnić. Chcemy jedynie wyznaczyć pewne ramy, które ułatwią poszukiwania i nakierują na warte uwagi cechy młynka.

Dlaczego warto posiadać młynek?

Na początek odpowiedzmy sobie na podstawowe pytanie: dlaczego w ogóle używać młynka, zamiast kupić zmieloną wcześniej kawę? Naszym zdaniem odpowiedzieć można prostą metaforą. Jaki typ chleba wolisz: świeży, krojony w domu, prosto z piekarni, czy pochodzący z masowej produkcji pakowany w plastikowe worki i krojony w fabryce. Po zmieleniu z kawy ulatniają się aromaty – im szybciej ją zaparzymy, tym więcej z nich zostanie w naszej filiżance. Ponadto, kupując młynek sami możemy regulować grubość mielenia, a co za tym idzie, to my mamy pełną kontrolę nad smakiem naparu.

Młynki żarnowe i nożowe

Podczas wyboru zacząć należy od podstawowego podziału na młynki żarnowe i nożowe. Te ostatnie sprawdzą się w przypadku sporadycznych zastosowań domowych. Młynek nożowy, jak sama nazwa wskazuje, tnie ziarna, co łączy się z niską precyzją przemiału; natomiast młynek żarnowy miażdży je, przeciskając je przez ciasną przestrzeń między żarnami.

Tak więc nie należy się dziwić, że profesjonaliści skłaniają się zdecydowanie w stronę urządzeń żarniwych, ze względu na większą równomierność przemiału. Cechy tych właśnie młynków omówimy poniżej. W uproszczeniu: im droższy jest młynek, im stabilniejsze żarna, tym bardziej równomierny przemiał. Istnieją co prawda metody „ujednolicania” przemiału w młynku nożowym, są one jednak czasochłonne, a zakup nieco droższego urządzenia z żarnami da dużo lepsze efekty. Dlaczego równomierny przemiał jest ważny? Im drobniej zmielona jest kawa, tym szybciej się zaparza, jednak ponieważ woda nie jest w stanie przepłynąć przez nią w odpowiednio szybkim tempie, kontakt zmielonych ziaren z wrzątkiem staje się zbyt długi. Pozostawienie kawy na zbyt długo w wodzie prowadzi do tzw. nadekstrakcji, gorzkiego smaku i na odwrót – zbyt krótki czas parzenia prowadzi do podekstrakcji i płaskiego, nierozwiniętego smaku. Złoty środek leży gdzieś pomiędzy i właśnie jego poszukujemy! Grubo i drobno zmielone ziarna zaparzają się w różnym tempie, jeśli więc wystąpią duże dysproporcje w grubości przemiału, sprawią one, iż część naszej kawy będzie przeekstrahowana, a część podekstrahowana, czyniąc smak niezbalansowanym. Równy przemiał to zbalansowana, dobra kawa.

Młynki a metody parzenia

Po podjęciu decyzji w kluczowej kwestii „żarnowy czy nożowy”, trzeba zadać sobie pytanie: jaki młynek do kawy odpowiada moim potrzebom? Jeśli chcemy korzystać z szerokiej gamy metod parzenia, wtedy przyda się taki o szerokim zakresie regulacji. Tę cechę posiadają zarówno młynki nożowe, jak i niektóre młynki żarnowe i choć żadne z nich nie będą cechować się ogromną precyzją, zdecydowanie lepiej sprawdzą się tu te drugie. Delikatna niedokładność przy parzeniu kaw metodami przelewowymi nie jest dużą przeszkodą, byłaby nią w przypadku mielenia kawy do espresso, jednak w przypadku np. metod przelewowych margines błędu jest dość duży, metody te „wybaczają” nieprecyzyjność czynników parzenia. Inaczej jest w przypadku, gdy pijemy głównie espresso, gdzie w smaku można poczuć najmniejsze niedociągnięcia. Z tego powodu młynki dedykowane tej metodzie pozwalają na wprowadzanie precyzyjnych, mikroskopijnych zmian, jednak przy ich pomocy nie uda nam się zmielić w nich ziaren do zastosowania w Aeropressie czy dripie. Jeśli pijemy espresso, warto zdecydowanie postawić na młynek żarnowy. W kwestii metod alternatywnych, tu również warto postawić na ten typ młynka, bowiem jego mniejsza niedokładność w porównaniu z nożowym zapewni lepszy, pełniejszy smak.

Ręczny kontra elektryczny

Następnie należy zdecydować: młynek elektryczny, czy ręczny? Młynki ręczne są zazwyczaj dużo tańsze; modele gwarantujące naprawdę kawiarnianą jakość znaleźć można już nawet w cenie około 200 złotych. Sam proces ręcznego mielenia jest jednak dość czasochłonny, a przy większych ilościach bywa również męczący. To opcja dla tych, którym te wady nie przeszkadzają, przykładowo przy parzeniu kilka razy w tygodniu, są one niemal niezauważalne. Jeśli jednak parzymy kawę kilka razy dziennie, dobry młynek elektryczny niewątpliwie zapewni nam dużą wygodę użytkowania. Dobre modele można kupić poniżej 400 złotych.

Rodzaje żaren

Gdy już uporamy się z poprzednimi, istotnymi kwestiami, pora przejść do spraw nieco mniej oczywistych: do rodzaju żaren. Jak już ustaliliśmy, najlepsze młynki do kawy są raczej żarnowe, patrząc na ich opis, zauważyć można rozróżnienie na żarna stalowe i ceramiczne. Żarna ceramiczne scena kawowa ceni za wytrzymałość i trwałość, jednak nie są one tak ostre jak stalowe. Wielu twierdzi też, iż kawa zmielona żarnami ceramicznymi jest nieco bardziej złożona w smaku. To jednak kwestia indywidualnych odczuć i preferencji, nie obiektywny fakt.

Na koniec warto pamiętać, by młynek po prostu się nam podobał! Niezależnie, czy będzie on żarnowy, czy nożowy, ręczny, czy elektryczny, tani czy drogi, niech pasuje do naszych indywidualnych preferencji. A gdy już uda nam się w takowy zaopatrzyć, sami odkrywajmy złożony i fascynujący świat pysznych kaw ziarnistych i cieszmy się pełnią kontroli nad procesem parzenia!